Πολλά και ποικίλα είναι –και προπαντός ήταν- τα ήθη και έθιμα των ελληνικών χωριών, και πάρα πολλά τα ιδιαίτερα σημεία τους, στα οποία θα μπορούσε να σταματήσει κανείς και να αναφερθεί με περισσότερες λεπτομέρειες. Διαβάστε λοιπόν, κάποια παλιά ήθη και έθιμα του χωριού μας παρακάτω.
Χριστούγεννα - Πρωτοχρονιά
Παραμονή Χριστουγέννων & Πρωτοχρονιάς τα παιδιά, παρέες-παρέες, τραγουδούσαν από τις 5 το πρωί τα κάλαντα. Μάζευαν φρούτα, ξυλοκέρατα, ξηρούς καρπούς, καραμέλες και λίγα κέρματα και όταν τέλειωναν τα μοιράζονταν.
Χριστούγεννα Πρωτούγεννα
πρώτη γιορτή του χρόνου
για βγέστε μάθαιτε
πως ο Χριστός γεννιέται
Το βράδυ της Παραμονής Χριστουγένων & της Πρωτοχρονιάς έβγαιναν και τραγουδούσαν τα κάλαντα, τα παλικάρια του χωριούμε τη συνοδεία των οργάνων. Μάζευαν χρήματα, χοιρινά, λουκάνικα, χοιρινές μπριζόλες και μετά πήγαιναν στα καφενεία και τρωγόπιναν μέχρι το πρωι. Την παραμονή λοιπόν, αυτής της πολύ μεγάλης γιορτής της Χρισταινοσύνης όλοι έσφαζαν τους χοίρους σαν να ήταν συνεννοημένοι. Αντηχούσε όλο το χωριό από τις φωνες των ζώων που θυσιαζονταν όλα μαζί. Όταν το γδέρνανε και το πέρνούσαν στο σπίτι, πρώτη δουλειά της κάαθε νοικοκυράς ήτνα να σκεφθεί ποιος στη γειοτνιά τους δεν είχε σφαχτάρι. Έκοβε μετά ένα μεγάλο κομμάτι κρέας και το πήγαινε στην οικογένεια που δεν είχε το δικό της. Το θεωρούσαν κακό, ολόκληρο το χωριό, να αφήσουν οικογένεια να περάσει τα Χριστούγεννα, τέτοια μεγάλη μέρα, δίχως χοιρινό. Ύστερα αφού κρατούσαν ένα κομμάτι γι αυτούς που θα το έτρωγαν φρέσκο, το υπόλοιπο γινόταν παστό, ενώ το λίπος το έλιωναν και το έβαζαν σε δοεία για να το χρησιμοποιούν σαν λάδι για το φαγητό τους, τις άλλες εποχές του χρόνου. Οι νοικοκυρές τις μέρες αυτές ετοίμαζαν και μπάμπω που ήταν το γιορτινό φαγητό των ημερών. Του Αγίου Βασιλείου, την Πρωτοχρονιά δηλαδή, γινόταν κάτι το παρόμοιο. Τα έντερα τα γέμιζαν με κρέας και τα έκαναν λουκάνικα. Το καεφάλι τους γουρουνιού το αλάτιζαν κι ανήμερα του Αγίου Βασιλείου έκαναν ένα ιδιόμορφο πατσά με το κεφάλι αυτό και τα λουκάνικα.
Τα Φώτα
Την ημέρα των Θεοφανείων μετά τη Θεία Λειτουργία όλοι πήγαιναν στο ποτάμι, την περιοχή Βόπολη, για να γίνει ο αγιασμός των υδάτων. Εκεί από ψηλό βράχο ο παπάς έριχνε το σταυρό στο ποτάμι. Στο σημείο εκείνο το ποτάμι ήταν βαθύ. Όποιος έπιανε το σταυρό καθώς οι υπόλοιποι που βούτηξαν για να το πιάσουν, γύριζαν από σπίτι σε σπίτι όλο το χωριό και τραγουδούσαν
Εν Ιορδάνη βαπτιζομένοι σοι Κύριε.....
Τα Θεοφάνεια επίσης έκαναν και το έθιμο του πηγαδιού. Τα Φώτα κερνούσαν τους χωριανούς κρασί οι παντρεμένοι ενώ του Αι-Γιαννιού κερνούσαν οι ελεύθεροι. Όποιος δεν κερνούσε, τον έδεναν και τον κατέβαζαν στο μοναδικό πηγάδι του χωριού - το οποίο βρίσκεται ακόμη και σήμερα στην αυλή του σπιτιού, στο χωριό. Το πηγάδι το χειμώνα είχε ζεστό νερό ενώ το καλοκαίρι δροσερό. Στη συνέχεια γινόταν ένα είδος δημοπρασίας. Τα χρήματα τα συγκέντρωνε η εκκλησία για να βοηθήσει τις φτωχές οικογένειες.
Γάμος
Όταν στο χωριό γινόταν γάμος, το κάλεσμα γινόταν με ένα ποτήρι ούζο από σπίτι σε σπίτι. Όλο το χωριό ζούσε τη μέρα του γάμου σα γιορτή. Τα προικιά τα έπαιρναν με τα κάρα και δένανε στα ζώα μαντήλι άσπρο στα κέρατα. Τη νύφη την έπαιρναν από το σπίτι με τη συνοδεία των οργάνων και έξω από την αυλή της εκκλησίας περίμενε η πεθερά της με ένα πανέρι βαμβακόσπορο και χόρευε το "Μάικο" ρίχνοντας το σπόρο στη νύφη για να στεριώσει ο γάμος.
Έβγα, έβγα Μάικο μου να δεις τη νύφη......
Μετά τη στέψη το νιόπαντρο ζευγάρι πήγαινε στο σπίτι του γαμπρού με τη συνοδεία των οργάνων. Εκεί στο κατώφλι τους περίμενε η πεθερά με το γλυκό του κουταλιού στο χέρι. Το κερνούσε στη νύφη για να είναι γλυκιά η ζωή τους. Στη συνέχεια η νύφη πατούσε ένα πέταλο για να είναι σιδερένιο το ζευγάρι. Κατόπι η νύφη έριχνε το μήλο και αναλόγως ποιος ή ποια το έπιανε, έκανε αγόρι ή κορίτσι. Μετά ακολουθούσε γλέντι για όλους στην πλατεία του χωριού με άφθονο φαγοπότι και χορό.
Κουρμπάνι
Το Κουρμπάνι είναι παραδοσιακή εκδήλωση η οποία γιορτάζεται κάθε χρόνο τον 15Αύγουστο, ανήμερα της Παναγίας. Κουρμπάνι σημαίνει θυσία και σύμφωνα με τη παράδοση το έθιμο διατηρείται από την Ανατολική Ρωμυλία, όπου εκεί γινόταν πάνω στο καλέ μπαίρ στην Εκκλησία του Αγίου Αθανασίου. Θυσιαζόταν ένα ελάφι και μετά γινόταν αγώνες πάλης. Κάποια χρονιά όμως δεν κατάφεραν να πιάσουν το ελάφι ( που εμφανιζόταν πάντα θεόσταλτο σύμφωνα με τη παράδοση ) και από τότε θυσίαζαν αντί για ελάφι…Μοσχάρι! Το έθιμο συνεχίστηκε με τον ερχομό των προσφύγων στην Ελλάδα μέχρι το μεγάλο σεισμό του 1954 όπου και διακόπηκε για να ξανά ξεκινήσει το 1990. Σήμερα γίνεται με προσφορές ζώων από τους κατοίκους. Μετά το τέλος της Θείας Λειτουργίας, τον 15Αύγουστο, στο εκκλησάκι της Παναγίας, οι κάτοικοι του χωριού παίρνουν όποιο κομμάτι θέλουν - είναι τεμαχισμένα - και το παίρνουν σπίτι τους όπου και το μαγειρεύουν.
Και τώρα φίλε/φίλη μου τι σκέφτεσαι να κάνεις. Τα λόγια που σου μίλησα στο νου σου να τα βάλεις, γιατί εφτού που είσαι ήμουνα κι εδώ που είμαι θα ‘ρθεις!!!
Χριστούγεννα - Πρωτοχρονιά
Παραμονή Χριστουγέννων & Πρωτοχρονιάς τα παιδιά, παρέες-παρέες, τραγουδούσαν από τις 5 το πρωί τα κάλαντα. Μάζευαν φρούτα, ξυλοκέρατα, ξηρούς καρπούς, καραμέλες και λίγα κέρματα και όταν τέλειωναν τα μοιράζονταν.
Χριστούγεννα Πρωτούγεννα
πρώτη γιορτή του χρόνου
για βγέστε μάθαιτε
πως ο Χριστός γεννιέται
Το βράδυ της Παραμονής Χριστουγένων & της Πρωτοχρονιάς έβγαιναν και τραγουδούσαν τα κάλαντα, τα παλικάρια του χωριούμε τη συνοδεία των οργάνων. Μάζευαν χρήματα, χοιρινά, λουκάνικα, χοιρινές μπριζόλες και μετά πήγαιναν στα καφενεία και τρωγόπιναν μέχρι το πρωι. Την παραμονή λοιπόν, αυτής της πολύ μεγάλης γιορτής της Χρισταινοσύνης όλοι έσφαζαν τους χοίρους σαν να ήταν συνεννοημένοι. Αντηχούσε όλο το χωριό από τις φωνες των ζώων που θυσιαζονταν όλα μαζί. Όταν το γδέρνανε και το πέρνούσαν στο σπίτι, πρώτη δουλειά της κάαθε νοικοκυράς ήτνα να σκεφθεί ποιος στη γειοτνιά τους δεν είχε σφαχτάρι. Έκοβε μετά ένα μεγάλο κομμάτι κρέας και το πήγαινε στην οικογένεια που δεν είχε το δικό της. Το θεωρούσαν κακό, ολόκληρο το χωριό, να αφήσουν οικογένεια να περάσει τα Χριστούγεννα, τέτοια μεγάλη μέρα, δίχως χοιρινό. Ύστερα αφού κρατούσαν ένα κομμάτι γι αυτούς που θα το έτρωγαν φρέσκο, το υπόλοιπο γινόταν παστό, ενώ το λίπος το έλιωναν και το έβαζαν σε δοεία για να το χρησιμοποιούν σαν λάδι για το φαγητό τους, τις άλλες εποχές του χρόνου. Οι νοικοκυρές τις μέρες αυτές ετοίμαζαν και μπάμπω που ήταν το γιορτινό φαγητό των ημερών. Του Αγίου Βασιλείου, την Πρωτοχρονιά δηλαδή, γινόταν κάτι το παρόμοιο. Τα έντερα τα γέμιζαν με κρέας και τα έκαναν λουκάνικα. Το καεφάλι τους γουρουνιού το αλάτιζαν κι ανήμερα του Αγίου Βασιλείου έκαναν ένα ιδιόμορφο πατσά με το κεφάλι αυτό και τα λουκάνικα.
Τα Φώτα
Την ημέρα των Θεοφανείων μετά τη Θεία Λειτουργία όλοι πήγαιναν στο ποτάμι, την περιοχή Βόπολη, για να γίνει ο αγιασμός των υδάτων. Εκεί από ψηλό βράχο ο παπάς έριχνε το σταυρό στο ποτάμι. Στο σημείο εκείνο το ποτάμι ήταν βαθύ. Όποιος έπιανε το σταυρό καθώς οι υπόλοιποι που βούτηξαν για να το πιάσουν, γύριζαν από σπίτι σε σπίτι όλο το χωριό και τραγουδούσαν
Εν Ιορδάνη βαπτιζομένοι σοι Κύριε.....
Τα Θεοφάνεια επίσης έκαναν και το έθιμο του πηγαδιού. Τα Φώτα κερνούσαν τους χωριανούς κρασί οι παντρεμένοι ενώ του Αι-Γιαννιού κερνούσαν οι ελεύθεροι. Όποιος δεν κερνούσε, τον έδεναν και τον κατέβαζαν στο μοναδικό πηγάδι του χωριού - το οποίο βρίσκεται ακόμη και σήμερα στην αυλή του σπιτιού, στο χωριό. Το πηγάδι το χειμώνα είχε ζεστό νερό ενώ το καλοκαίρι δροσερό. Στη συνέχεια γινόταν ένα είδος δημοπρασίας. Τα χρήματα τα συγκέντρωνε η εκκλησία για να βοηθήσει τις φτωχές οικογένειες.
Γάμος
Όταν στο χωριό γινόταν γάμος, το κάλεσμα γινόταν με ένα ποτήρι ούζο από σπίτι σε σπίτι. Όλο το χωριό ζούσε τη μέρα του γάμου σα γιορτή. Τα προικιά τα έπαιρναν με τα κάρα και δένανε στα ζώα μαντήλι άσπρο στα κέρατα. Τη νύφη την έπαιρναν από το σπίτι με τη συνοδεία των οργάνων και έξω από την αυλή της εκκλησίας περίμενε η πεθερά της με ένα πανέρι βαμβακόσπορο και χόρευε το "Μάικο" ρίχνοντας το σπόρο στη νύφη για να στεριώσει ο γάμος.
Έβγα, έβγα Μάικο μου να δεις τη νύφη......
Μετά τη στέψη το νιόπαντρο ζευγάρι πήγαινε στο σπίτι του γαμπρού με τη συνοδεία των οργάνων. Εκεί στο κατώφλι τους περίμενε η πεθερά με το γλυκό του κουταλιού στο χέρι. Το κερνούσε στη νύφη για να είναι γλυκιά η ζωή τους. Στη συνέχεια η νύφη πατούσε ένα πέταλο για να είναι σιδερένιο το ζευγάρι. Κατόπι η νύφη έριχνε το μήλο και αναλόγως ποιος ή ποια το έπιανε, έκανε αγόρι ή κορίτσι. Μετά ακολουθούσε γλέντι για όλους στην πλατεία του χωριού με άφθονο φαγοπότι και χορό.
Κουρμπάνι
Το Κουρμπάνι είναι παραδοσιακή εκδήλωση η οποία γιορτάζεται κάθε χρόνο τον 15Αύγουστο, ανήμερα της Παναγίας. Κουρμπάνι σημαίνει θυσία και σύμφωνα με τη παράδοση το έθιμο διατηρείται από την Ανατολική Ρωμυλία, όπου εκεί γινόταν πάνω στο καλέ μπαίρ στην Εκκλησία του Αγίου Αθανασίου. Θυσιαζόταν ένα ελάφι και μετά γινόταν αγώνες πάλης. Κάποια χρονιά όμως δεν κατάφεραν να πιάσουν το ελάφι ( που εμφανιζόταν πάντα θεόσταλτο σύμφωνα με τη παράδοση ) και από τότε θυσίαζαν αντί για ελάφι…Μοσχάρι! Το έθιμο συνεχίστηκε με τον ερχομό των προσφύγων στην Ελλάδα μέχρι το μεγάλο σεισμό του 1954 όπου και διακόπηκε για να ξανά ξεκινήσει το 1990. Σήμερα γίνεται με προσφορές ζώων από τους κατοίκους. Μετά το τέλος της Θείας Λειτουργίας, τον 15Αύγουστο, στο εκκλησάκι της Παναγίας, οι κάτοικοι του χωριού παίρνουν όποιο κομμάτι θέλουν - είναι τεμαχισμένα - και το παίρνουν σπίτι τους όπου και το μαγειρεύουν.
Και τώρα φίλε/φίλη μου τι σκέφτεσαι να κάνεις. Τα λόγια που σου μίλησα στο νου σου να τα βάλεις, γιατί εφτού που είσαι ήμουνα κι εδώ που είμαι θα ‘ρθεις!!!